Ο Άγιος Νικόλαος είναι από τους δημοφιλέστερους αγίους της Ορθοδοξίας. Η μνήμη του τιμάται στις 6 Δεκεμβρίου με μεγαλοπρέπεια στο μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής επικράτειας και ιδιαίτερα από τους ανθρώπους της θάλασσας.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο προστάτης των ναυτικών σε όλο τον κόσμο, καθώς και του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος. Είναι από τους αγαπημένους Αγίους των Ελλήνων καθώς το μεγαλύτερο τμήμα της πατρίδας μας συνδέεται με τη θάλασσα και τις παραδόσεις της.
Για ποιό λόγο όμως ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται προστάτης των μοναχών;
Η Ιερά Παράδοση της εκκλησίας μας αναφέρει πως κάποτε αποφάσισε να ταξιδέψει με πλοίο στους Άγιους Τόπους, για να προσκυνήσει. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ξέσπασε θαλασσοταραχή, με
αποτέλεσμα πλήρωμα και επιβάτες να πανικοβληθούν. Ο Άγιος όμως δεν έχασε την πίστη του, προσευχήθηκε στον Θεό και η θάλασσα ηρέμησε. Ο μύθος λέει ότι ένας ναυτικός γλίστρησε, έπεσε από το κατάρτι και σκοτώθηκε. Όμως ο Νικόλαος προσευχήθηκε θερμά και ο ναυτικός αναστήθηκε.
Στον βίο του Αγίου επίσης αναφέρονται πολλά θαύματα του Επισκόπου Νικολάου μέσα στις θάλασσες αλλά και στην Πατρίδα του γι’ αυτό και οι πατριώτες του, ναύτες Χριστιανοί, τον αποκαλούσαν Άγιο της θάλασσας και των ναυτικών. Για το λόγο αυτό όλοι οι θαλασσινοί έχουν μεγάλη ευλάβεια στον Άγιο Νικόλαο και τιμούν ιδιαίτερα τη μνήμη του.
Όλα τα πλοία του πολεμικού ναυτικού, καθώς και όλα τα εμπορικά πλοία, τα τουριστικά σκάφη, τα ψαροκάικα και οι βάρκες φέρουν την εικόνα του. Σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν αμέτρητες εκκλησίες, παρεκκλήσια και εκκλησάκια αφιερωμένα στο όνομά του. Επίσης πολλά πλεούμενα παίρνουν το όνομά του και ως προστάτης των ναυτικών αναφέρεται και σε πολλά νησιώτικα τραγούδια. Η 6η Δεκεμβρίου, ημέρα μνήμης του Αγίου Νικολάου, είναι επίσημη αργία σε όλα τα ελληνικά πλοία, λιμένες, Υπηρεσίες λιμένων και ναυτιλιακές εταιρείες. Επίσημη επίσης αργία είναι για το Πολεμικό Ναυτικό, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Λιμενικό Σώμα.
Ο βίος του Αγίου Νικολάου
Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου του 270 μ.Χ. στο χωριό Πάταρα της Λυκίας στη Μικρά Ασία από ευσεβείς και πλούσιους γονείς. Ήταν μια διακεκριμένη οικογένεια στην περιοχή την εποχή εκείνη. Τα Πάταρα ήταν χτισμένα στις εκβολές του ποταμού Ξάνθου και του όρμου Αντιφέλλου, ήταν το λιμάνι της επαρχίας Λυκίας, στη νότια Μικρά Ασία.
Οι γονείς του φρόντισαν να δώσουν καλή και χριστιανική μόρφωση στο μοναχοπαίδι τους Νικόλαο. Σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας. Αλλά ο Νικόλαος, εμπνεόμενος από φιλάνθρωπα συναισθήματα, διέθετε την περιουσία του για να ανακουφίζει άπορα, ορφανά, φτωχούς, χήρες, στενοχωρημένους οικογενειάρχες. Ένας μάλιστα, θα διέφθειρε τις τρεις κόρες του, προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα. Όταν το έμαθε αυτό ο Νικόλαος, μυστικά σε τρεις νύκτες εξασφάλισε την προίκα των τριών κοριτσιών, αφήνοντας 100 χρυσά φλουριά στην κάθε μία. Έτσι, οι τρεις κόρες αποκαταστάθηκαν και γλίτωσαν από βέβαιη διαφθορά.
Στην συνέχεια στράφηκε στον ασκητικό βίο και αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στο Θεό. Έτσι, βλέπουμε το Νικόλαο να πηγαίνει στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τα Αγιασμένα χώματα που μαρτύρησε ο Ιησούς Χριστός, να δει και να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο και τον Τίμιο Σταυρό. Όταν επέστρεψε στο χωριό του χειροτονήθηκε Ιερέας και στη συνέχεια Ηγούμενος στην Ιερά Μονή Σιών, στην πόλη Μύρα της Λυκίας, σημερινό Ντεμρέ. Την Ιερά αυτή Μονή έκτισε ο θείος του. Τα Μύρα βρίσκονται απέναντι από το σημερινό Καστελόριζο και διοικητικά ανήκουν στο Σουλτανάτου του Ρουμ. Με το θάνατο του Επισκόπου Μύρων οι κάτοικοι αναζητούσαν νέο Επίσκοπο και αμέσως Επίσκοποι και Κληρικοί όλης της Επαρχίας ομόφωνα αποφάσισαν να τοποθετήσουν τον άξιο για την Αγιότητα και το βίο του Ιερέα, Νικόλαο. Ο νέος Επίσκοπος Μύρων Νικόλαος, πράος και ταπεινός, άρχισε την φιλανθρωπική του δράση με πιο εντατικούς ρυθμούς τώρα, δίδασκε, παρηγορούσε, αγρυπνούσε, προσευχόταν, έκανε αγαθοεργίες, ίδρυσε Νοσοκομείο, πτωχοκομείο και άλλα ιδρύματα στην πόλη.
Εμψύχωνε τους διωκόμενους Χριστιανούς και κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού, 284 – 305 μ. Χ., ο Νικόλαος υπέστη μεγάλα βασανιστήρια. Στη συνέχεια, μαζί με άλλους Χριστιανούς, φυλακίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα και από τη φυλακή που ήταν δεν σταμάτησε ούτε λεπτό να βοηθάει και να στηρίζει τους Χριστιανούς.
Το 313 μ.Χ. υπογράφεται από τον Μέγα Κωνσταντίνο το διάταγμα των Μεδιολάνων, με το οποίο στην επαρχία αυτή θεσπίζεται η αρχή της ανεξιθρησκίας έτσι, μαζί με τον Άγιο Νικόλαο ελευθερώθηκαν όλοι οι Χριστιανοί κρατούμενοι. Ο Μέγας Κωνσταντίνος με την πράξη του αυτή νομιμοποίησε το Χριστιανισμό και πίστευε ότι η Εκκλησία θα μείνει ενωμένη. Με την αναγνώριση του Χριστιανισμού το 313 μ.Χ. και την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης το 330 μ.Χ. έχουμε την αρχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που αργότερα ονομάσθηκε Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο Άγιος Νικόλαος επανέρχεται στον Αρχιεπισκοπικό του Θρόνο και άρχισε να ασκεί κανονικά τα καθήκοντα του και με το χάρισμα της θαυματουργίας που είχε έσωσε πολλούς συνανθρώπους του από διάφορες κακουχίες. Ο Άγιος δεν είναι μόνο γνωστός για τα θαύματά του στις θάλασσες, δεν είναι μόνο γνωστός από την κρυφή ελεημοσύνη του αλλά έγινε γνωστός και από τα πολλά άλλα θαύματα. Μάλιστα έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, όπου ξεχώρισε για τη σοφία και την ηθική του τελειότητα.
Ο Άγιος Νικόλαος ήταν προικισμένος και με το χάρισμα της θαυματουργίας με το οποίο έσωσε πολλούς ανθρώπους και όσο ήταν εν ζωή αλλά και μετά την κοίμησή του το 330 μ.Χ. Για παράδειγμα όταν κάποτε κινδύνευσε κάποιος στη θάλασσα – λόγω σφοδρών ανέμων – και επικαλέστηκε το όνομα του αγίου σώθηκε και μάλιστα ενώ βρισκόταν στη μέση του πελάγους βρέθηκε αβλαβής στο σπίτι του. Το θαύμα έγινε αμέσως γνωστό στην Πόλη και ο λαός προσήλθε αμέσως σε λιτανεία και αγρυπνία προκειμένου να τιμήσει το θαυματουργό Άγιο.
Ο Άγιος Νικόλαος τιμάται ιδιαίτερα στο Άγιο Όρος
Δυο από τις είκοσι Μονές του Αγίου Όρους είναι αφιερωμένες στη μνήμη του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για την Ιερά Μονή Σταυρονικήτα που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και την Ιερά Μονή Γρηγορίου στη νότια πλευρά της Αθωνικής χερσονήσου. Και στις δυο Μονές κάθε χρόνο στις 6 Δεκεμβρίου με το παλαιό ημερολόγιο, πραγματοποιούνται λαμπρές πανηγύρεις με ολονύκτιες αγρυπνίες προς τιμήν του Αγίου. Επιπλέον υπάρχουν πολλά κελιά διάσπαρτα στο Άγιο Όρος που είναι επίσης αφιερωμένα στον Άγιο.
Ο Αγιος Νικόλαος είναι πολύ αγαπητός στους μοναχούς του Αγίου Όρους γιατί στη διάρκεια της υπερχιλιετούς ιστορίας του αναφέρονται πολλά θαύματα από κίνδυνο ναυαγίου στη χερσόνησο του Άθωνα.
Στην Ιερά Μονή Σταυρονικήτα μάλιστα υπάρχει μια πολύ θαυματουργή εικόνα του Αγίου Νικολάου «του Στρειδά», η οποία όταν ανασύρθηκε από τη θάλασσα από μοναχούς της Μονής είχε πάνω της ένα κολλημένο στρείδι. Όταν οι μοναχοί προσπάθησαν με προσοχή να το αφαιρέσουν, έτρεξε αίμα το οποίο είναι εμφανές μέχρι σήμερα όπως επίσης και το σημάδι από το στρείδι.
